BV Bình Dân (TP.HCM) hôm 17/5 cho hay, các bác sĩ thuộc nhiều chuyên khoa đã kịp thời phẫu thuật bảo lưu tính mạng chị N.T.N.G (34 tuổi, trú tỉnh Bến Tre), người bị xương cá rô phi xuyên thủng thực quản, thủng cả động mạch chủ ngực. Theo chuyên gia của BV Bình Dân, đây là một tai nạn sinh hoạt hiếm gặp, diễn tiến nhanh chóng và tỷ lệ tử vong lên đến hơn 90% nếu không kịp can thiệp.

Một ngày cuối tháng 4 vừa qua, chị G. mua hơn 1kg cá rô phi để chế biến thức ăn. Trưa đó, đang ăn thì chị cảm thấy hơi khó chịu vùng cổ, chị nuốt thêm vài miếng cơm thì thấy tức ngực. Nghĩ do công việc buôn bán mệt mỏi nên chị đi nằm nghỉ. Đến chiều cùng ngày, cảm thấy cơn đau không giảm, nên chị đi khám ở cơ sở y tế gần nhà và được chẩn đoán, điều trị trào ngược dạ dày-thực quản.

48 giờ sau, chị G. thấy tình trạng đau tức ngực, nuốt vướng ngày càng nặng, nên đi thẳng lên TP.HCM để gặp bác sĩ. Tại Trung tâm Y khoa Medic, qua nội soi thực quản, bác sĩ quan sát thấy vùng vách trái thực quản viêm đỏ; đồng thời phát hiện một phần dị vật như xương cá lún sâu vào thực quản. CT-scan ngực sau đó cho thấy dị vật đã xuyên thủng thành thực quản, tiến tới nằm sát cung động mạch chủ ngực.

Động mạch chủ ngực là một động mạch lớn, nếu bị dị vật xuyên thủng có thể làm người bệnh tử vong do mất máu cấp. Nhận thấy tình trạng bệnh nhân cần cấp cứu, phía Medic khẩn trương chuyển chị G. đến BV Bình Dân để điều trị. Tại thời điểm nhập viện cấp cứu, chị G. sốt, vẻ mặt lừ đừ, đau tức ngực và mệt nhiều.

Các bác sĩ nhận định đây là trường hợp dị vật sắc nhọn xuyên thành thực quản, làm thủng động mạch chủ ngực hết sức phức tạp. Hội chẩn toàn viện được tổ chức lập tức để bác sĩ các chuyên khoa như: Phẫu thuật tim-mạch máu, ngoại tiêu hóa, nội soi tiêu hóa và gây mê Hồi sức phối hợp với các bác sĩ từ Viện Tim TP.HCM để tiến hành phẫu thuật cứu người bệnh.

Theo BS.Hồ Khánh Đức- Trưởng khoa Phẫu thuật tim-mạch máu, bệnh nhân phải đối mặt cùng lúc hai vấn đề lớn khi dị vật đã xuyên qua các mô liên kết, tiến vào trung thất gây viêm trung thất. Cụ thể: Một là, nguy cơ dị vật đâm thủng động mạch chủ ngực gây mất máu cấp lượng lớn dẫn đến tử vong. Hai là, thực quản thủng khiến các vi khuẩn xâm nhập vào trung thất gây viêm tụ mủ trung thất, một biến chứng rất nặng nề có thể gây tử vong trong thời gian ngắn.

Do đó, ê-kip phẫu thuật với BS.Đức là tay kéo chính khẩn trương tiến hành mở ngực trái, tiếp cận cung động mạch chủ ngực và thực quản. Ống nội soi tiêu hóa với đèn và camera đã giúp các bác sĩ ngoại tiêu hóa xác định lỗ thủng để khâu. Dựa trên chẩn đoán hình ảnh, các bác sĩ lần tìm và bộc lộ đoạn động mạch chủ ngực bị xương cá xuyên thủng đã tạo một túi giả phình (do vết thủng làm máu rò rỉ ra và đóng lại ở các mô xung quanh).

Khâu mạch máu đòi hỏi phải kẹp mạch máu ngăn lưu lượng máu chảy để các bác sĩ có thể thao tác. Đây là bước khá áp lực về thời gian, vì bác sĩ phải thực hiện chính xác và nhanh chóng nhất có thể, nhằm tránh nguy cơ động mạch chủ bị kẹp quá 30 phút sẽ gây hoại tử các tạng trong ổ bụng do thiếu máu nuôi. Nhờ kinh nghiệm và sự phối hợp nhuần nhuyễn, các tay kéo đã tiếp cận túi phình nơi có lỗ thủng động mạch, nhanh chóng lấy sạch huyết khối tại túi phình, khâu lỗ thủng động mạch chủ trong 15 phút.

Điều đáng nói, thực tế phẫu trường cho thấy mảnh xương cá rô phi không còn ở vị trí như hình ảnh CT-scan chụp trước đó, mà trôi tự do trong lồng ngực nạn nhân. “Việc một dị vật có cạnh sắc nhọn rời khỏi thực quản, mang theo vi khuẩn, đâm thủng động mạch chủ ngực và đang di chuyển tự do trong khu vực trung thất là cực kỳ nguy cơ, vì đây là khu vực chứa hầu hết các cơ quan và mạch máu quan trọng của cơ thể”- BS.Đức giải thích.

Sau 30 phút tìm kiếm, các tay kéo đã xác định được dị vật là một chiếc xương cá rô phi và gắp ra ngoài. Chiếc xương cá có chiều dài khoảng 3cm, chiều rộng chỗ lớn nhất khoảng 0,6cm nằm cao sát cung động mạch chủ trên.

Theo BS.Nguyễn Phú Hữu- Phó Trưởng khoa Ngoại tiêu hóa, người tham gia tìm kiếm dị vật và khâu lại đoạn thực quản thủng, trong những trường hợp cấp cứu nuốt dị vật đường tiêu hóa, xương cá là dị vật thường gặp nhất. Trong đó, nhiều trường hợp nạn nhân không biết đã nuốt dị vật. Nếu di chuyển xuống theo đường tiêu hoá, các dị vật như xương cá, tăm xỉa răng hoặc các vật sắc nhọn có thể xuyên thủng ra ổ bụng, hoặc tạo ổ nhiễm trùng trong ổ bụng, lồng ngực.

“Những trường hợp xương cá đâm thủng thực quản rồi xuyên qua các tổ chức cơ, làm rách động mạch chủ ngực rất hy hữu và cực kỳ nguy hiểm”- BS.Phú nói. Dịp này, chuyên gia cũng khuyến cáo, trong sinh hoạt ăn uống thường nhật, khi ăn cá và các loại cá nhiều xương, thì cộng đồng phải hết sức cẩn trọng.

Thanh Giang