Báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 5/2023 của Ngân hàng Thế giới (WB) đã cảnh báo một số rủi ro mà nền kinh tế nước ta cần chủ động ứng phó.

Báo cáo ghi nhận, kinh tế Việt Nam giai đoạn hiện nay chứng kiến nhiều diễn biến tích cực. Trong đó, chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 4 tăng nhẹ 0,5% so với tháng 3. Doanh số bán lẻ trong tháng 4 ghi nhận tốc độ tăng trưởng 11,5% so với tháng trước đó. Doanh số ngành dịch vụ tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ, chủ yếu do sự mở rộng của dịch vụ du lịch, khách sạn, ăn uống. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tiếp tục giảm từ 3,4% trong tháng 3 xuống còn 2,8% trong tháng 4, với thực phẩm và nhà ở là hai yếu tố đóng góp chính. Lạm phát cơ bản giảm từ 4,9% trong tháng 3 xuống 4,6% trong tháng 4.

Tuy nhiên, báo cáo của WB cảnh báo, trong khi dòng vốn FDI ổn định, những bất ổn toàn cầu tiếp tục ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư. Cam kết FDI đạt 3,4 tỷ USD vào tháng 4 năm 2023, tăng 46% so với tháng 3. Tuy nhiên, vốn FDI cam kết lũy kế 4 tháng đầu năm 2023 chỉ đạt 8,8 tỷ USD, thấp hơn 17,9% so với cùng kỳ năm 2022. Vốn FDI giải ngân trong tháng 4/2023 đạt 1,5 tỷ USD, tương đương một năm trước đó. Trong khi đó, vốn FDI giải ngân lũy kế từ tháng 1– 4/2023 đạt 5,8 tỷ USD, tương đương với cùng kỳ năm 2022. Cam kết và giải ngân vốn FDI chững lại trong 4 tháng đầu năm 2023 có thể phản ánh sự thận trọng của nhà đầu tư do những bất ổn toàn cầu gây ra.

Các chuyên gia của WB đánh giá: kinh tế Việt Nam đang phải đối mặt với những cơn “gió ngược” bên ngoài khi nhu cầu bên ngoài suy yếu tiếp tục tạo áp lực giảm xuất khẩu, dẫn đến sản xuất công nghiệp giảm. Cụ thể xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa giảm lần lượt 17,1% và 20,5% (so với tháng trước đó) vào tháng 4/2023. Bất chấp việc nới lỏng chính sách và cắt giảm lãi suất cho vay của Ngân hàng Nhà nước vào tháng 3 và thanh khoản thị trường dồi dào, tăng trưởng tín dụng ước tính đã giảm xuống 9,2% vào tháng 4, từ mức 9,9% vào tháng 3 và 12,2% vào tháng 2, đây là tín hiệu cho thấy một nền kinh tế đang chậm lại. Cân đối ngân sách ước tính đạt thặng dư nhỏ 0,16 tỷ USD trong tháng 4. Thặng dư ngân sách tích lũy đến tháng 4/2023 ước tính đạt 5,6 tỷ USD. Thu ngân sách giảm 24,7% (so với cùng kỳ) và chi tiêu công tăng 13,8% (so với cùng kỳ), trên danh nghĩa…

Theo phân tích của định chế tài chính này, trong khi lạm phát tiếp tục có xu hướng giảm trong tháng 4, việc tăng giá điện 3% gần đây và kế hoạch tăng lương khu vực công có thể tác động đến lạm phát trong nửa cuối năm…

Trong bối cảnh đó, WB lưu ý Việt Nam theo dõi xu hướng thắt chặt hơn nữa các điều kiện tài chính toàn cầu, điều này đòi hỏi việc quản lý ngoại hối phải linh hoạt để thích ứng với các điều kiện bên ngoài. WB cho rằng, đẩy nhanh giải ngân đầu tư công có thể hỗ trợ tổng cầu và tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn, đồng thời đảm bảo đầu tư vào nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng xanh, có khả năng phục hồi để giúp thúc đẩy phát triển kinh tế trong dài hạn.

Thái An