Nhiều địa phương Trung Quốc đang ráo riết đòi nợ vì hết tiền và động thái này được đánh giá là bất thường, phản ánh những thách thức tài chính đang tồn tại.

Mới đây, Vũ Hán- thành phố lớn nhất ở miền trung Trung Quốc đã công khai yêu cầu hàng trăm công ty địa phương trả nợ chính quyền. Theo hãng tin Mỹ CNN, động thái vô cùng hiếm hoi này hé lộ tình hình tài chính căng thẳng mà nhiều thành phố ở đất nước tỷ dân đang phải đối mặt trong bối cảnh kinh tế bấp bênh.

Trong tuyên bố chính thức được đăng trên Nhật báo Trường Giang cuối tuần trước, Văn phòng tài chính Vũ Hán cho biết 259 công ty và tổ chức đã nợ thành phố tổng cộng hơn 100 triệu Nhân dân tệ (khoảng 14 triệu USD). Cơ quan này hối thúc các công ty hoàn trả các khoản nợ quá hạn trong thời gian sớm nhất có thể.

Theo truyền thông địa phương, các đơn vị nợ tiền hoặc bảo lãnh cho việc vay nợ từ chính quyền Vũ Hán bao gồm cả các công ty quốc doanh, công ty tư nhân, cơ quan chính quyền và tổ chức tư vấn. Một số cái tên nổi bật có hãng xe Dongfeng Wuhan Light Vehicle và Uni-President Enterprises- đại gia thực phẩm và đồ uống đến từ đảo Đài Loan.

Văn phòng Tài chính Vũ Hán cho biết họ không thu hồi được nợ và sẵn sàng thưởng cho bất kỳ ai cung cấp thông tin hữu ích về tài sản tài chính của các bên vay nợ. Đây là động thái hiếm hoi, phản ánh thách thức tài chính các chính quyền địa phương Trung Quốc đang gặp phải.

Chính sách chống dịch mang tên Zero Covid của Trung Quốc đã làm cạn kiệt ngân sách của nhiều tỉnh thành ở nước này, khi các địa phương phải chi hàng tỷ đôla cho những đợt phong toả nối tiếp nhau, các đợt xét nghiệm hàng loạt và các trung tâm cách ly, trước khi chính sách này bị dỡ bỏ vào tháng 12 năm ngoái.

Một nguyên nhân khác là sự lao dốc của thị trường bất động sản khiến các địa phương mất nguồn thu lớn từ bán đất.

Theo hãng tin Reuters, các số liệu chính thức chứng tỏ rõ khó khăn này. Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết mức chi cho y tế của nước này tăng gần 18% trong năm ngoái, lên 2,25 nghìn tỷ Nhân dân tệ, sau khi gần như đi ngang trong năm 2021. Thu ngân sách địa phương từ cấp quyền sử dụng đất giảm 23,3%, còn 6,69 nghìn tỷ Nhân dân tệ (tương đương giảm 288 tỷ USD). Trong khi đó theo giới phân tích, đất đai là nguồn thu chiếm khoảng 1/4 tổng thu ngân sách địa phương ở Trung Quốc.

Giới phân tích ước tính nợ chính phủ chưa thanh toán của Trung Quốc đã vượt 123 nghìn tỷ Nhân dân tệ (18 nghìn tỷ USD) vào năm ngoái. Trong đó, gần 10 nghìn tỷ USD được gọi là "nợ ẩn", xuất phát từ các công ty tài chính do địa phương thành lập nhưng không thể hiện trên bản cân đối kế toán chính thức.

Sau khi bỏ chính sách Zero Covid, kinh tế Trung Quốc đã phục hồi nhưng sự phục hồi gần đây có dấu hiệu mất đà. Điều này khiến thu ngân sách của các địa phương thêm phần bấp bênh. Do ngân sách thắt chặt, một số thành phố đã phải cắt giảm chế độ chăm sóc y tế cho người cao tuổi. Nhiều dịch vụ công quan trọng khác cũng rơi vào tình trạng rủi ro.

Vài ngày trước thông báo đòi nợ của Vũ Hán, thành phố Côn Minh thuộc tỉnh Vân Nam cũng chật vật huy động tiền để thanh toán cho các chủ nợ trái phiếu. Vân Nam hiện là một trong những tỉnh nặng nợ nhất nước này, với tỷ lệ nợ trên thu ngân sách năm ngoái hơn 1.000%.

Hồi tháng trước, Quý Châu- một trong những tỉnh nghèo nhất của Trung Quốc cũng đang cố gắng giải quyết vấn đề tài chính và phải cầu cứu chính phủ giúp đỡ để tránh rơi vào cảnh vỡ nợ.

Hoàng Dương