Tác động của tự chủ tài chính tới hoạt động của bệnh viện công
LoadFromCatche:0
PortalHeader
PortalNav
PortalView

Tác động của tự chủ tài chính tới hoạt động của bệnh viện công

Shared facebook
Thứ Hai, ngày 24/01/2022 11:55

Tác động của tự chủ tài chính đến hiệu quả hoạt động của BV công còn chưa rõ ràng và có nhiều ý kiến trái chiều. Một số nghiên cứu cho rằng tự chủ BV là một giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động của BV, nhưng một số nghiên cứu khác lại cho rằng quyền tự chủ của BV là một yếu tố quan trọng trong việc cải thiện chỉ tiêu “số bệnh nhân xuất viện”…
Bài viết này thảo luận các khía cạnh nghiên cứu về tác động của tự chủ tài chính đối với hiệu quả hoạt động của BV công.

Một số quan niệm về tự chủ tài chính và hiệu quả hoạt động của BV

Quá trình “tự chủ” diễn ra trong bối cảnh đổi mới quản lý khu vực công được thực hiện ở nhiều nước trên thế giới từ đầu những năm 1980. Theo Govindaraj và cộng sự (1996), tự chủ BV chính là việc tăng cường chất lượng cung ứng dịch vụ KCB. Theo Beer-Toth (2009), tự chủ tài chính BV công lập là một yếu tố quan trọng trong tự chủ BV và xét theo góc độ phân cấp quản lý thì tự chủ tài chính nằm trong nội hàm của khái niệm phân cấp quản lý tài chính từ cơ quan chủ quản là Bộ Y tế đến các BV công lập. London (2013) lại cho rằng tự chủ BV là quá trình tăng cường quyền tự quyết định trong việc quản lý BV mà vẫn duy trì sở hữu của Nhà nước và sự kiểm soát của Chính phủ.

Niculescu (2003) coi hiệu quả là việc sử dụng một số lượng đầu vào tối thiểu cho một số lượng đầu ra nhất định hoặc khả năng để cải thiện mối quan hệ giữa kết quả thu được và phương tiện được phân bổ. Theo Mihaiu và cộng sự (2010) thì hiệu quả trong khu vực công là chỉ số được đo lường bằng tỷ lệ giữa kết quả thu được với lượng đầu vào nhất định.

Một số công trình nghiên cứu liên quan

Tại Việt Nam, tính đến thời điểm hiện tại, chỉ có một số công trình nghiên cứu đưa ra hàm ý hiệu quả hoạt động trong đánh giá tác động của tự chủ tại BV hoặc xây dựng hệ thống các tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động. Tuy vậy, những đánh giá đó cũng chỉ ra những kết quả chưa rõ ràng, còn nhiều quan điểm trái chiều.

Vũ Thị Sen (2018) đã xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động và những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động tổng thể của 43 BV công lập ở 3 tỉnh vùng Tây Bắc (Sơn La, Điện Biên và Lai Châu) và cho thấy các tiêu chí về tài chính đóng vai trò quan trọng, quyết định tới hiệu quả hoạt động.

Wagstaff và cộng sự (2012) sử dụng phương pháp khác biệt trong khác biệt (DID) để đánh giá 2 giai đoạn trước tự chủ và sau tự chủ và cho thấy chính sách tự chủ rõ ràng không ảnh hưởng đến công suất sử dụng giường bệnh, không tăng hiệu quả hoạt động của BV và cũng vẫn giữ nguyên chi phí của BV.

London và cộng sự (2013) nghiên cứu về tác động của tự chủ BV và ảnh hưởng tới chức năng và hiệu quả của BV và kết luận rằng tự chủ BV có tác động đến công suất sử dụng giường bệnh – một kết quả trái ngược với kết quả nghiên cứu của Wagstaff và cộng sự (2012) như đã nêu.

Còn trên thế giới, tính đến nay, có khá nhiều công trình thực nghiệm nghiên cứu về tác động của tự chủ tài chính đối với hiệu quả hoạt động của BV. Tuy nhiên, kết quả khá khác biệt và đi theo 3 hướng sau:

Thứ nhất, tự chủ tài chính có tác động rõ ràng và cải thiện hiệu quả hoạt động của BV

Sharma và cộng sự (2001) cho rằng các nhà quản lý chủ động trong việc thực hiện các kế hoạch tài chính, sử dụng doanh thu để cải thiện chất lượng dịch vụ, hiệu quả hoạt động của BV giúp phát triển tự chủ về quản lý và tài chính tại các BV công tại Ấn Độ. Hawkins và cộng sự (2009) đánh giá quyền tự quyết định của trung tâm y tế và tự chủ ở BV tại Thái Lan và cho thấy tự chủ BV làm tăng tính linh hoạt trong quản lý, tăng khả năng đáp ứng với cộng đồng và bệnh nhân và tăng sự tham gia của cộng đồng. Fu và cộng sự (2017) đã đánh giá tác động của “mô hình Sanming” bằng cách so sánh hiệu quả của các BV công ở thành phố Sanming với các BV công ở các thành phố khác cùng tỉnh không áp dụng các mô hình này và kết quả cho thấy là “mô hình Sanming” đã đạt được thành công trong việc cải thiện hiệu quả của các BV công.

Thứ hai, tác động của tự chủ tài chính đến hiệu quả hoạt động của BV là không rõ ràng

Kawaguchi và cộng sự (2014) đánh giá về hiệu quả chính sách của cải cách hiện tại của các BV ở các thành phố của Nhật Bản và họ không tìm thấy bất kỳ cải thiện đáng kể nào về hiệu quả cho dù đã có những chính sách cải cách. Verzulli và cộng sự (2018) xem xét các tác động của việc áp dụng quyền tự chủ tại các BV công ở Anh về mặt hiệu quả dựa trên hiệu quả quản lý tài chính, chất lượng chăm sóc và sự hài lòng của nhân viên và kết quả là họ không tìm thấy sự khác biệt đáng kể sau năm đầu tiên thực hiện. Ravaghil và cộng sự (2018) nghiên cứu tổng quan các hệ thống các bằng chứng về tự chủ BV từ ngày 1/1/1997 đến ngày 16/11/2017 và chỉ ra rằng những cải cách này không có ảnh hưởng rõ rệt đến hiệu quả, chất lượng và các chỉ tiêu quản lý khác. Ngược lại, việc này khiến tăng chi phí BV và các khoản tự chi trả của bệnh nhân.

Thứ ba, tự chủ tài chính không tác động gì tới hiệu quả hoạt động của BV

Govindaraj và cộng sự (1996) đã đưa ra các bằng chứng cho rằng trao quyền tự chủ BV không mang lại nhiều lợi ích về hiệu quả, chất lượng chăm sóc và trách nhiệm công cộng ở Ghana. Stefano Villa và cộng sự (2013) cho thấy không có bằng chứng nào để kết luận rằng một hoạt động quản lý cụ thể hoặc thay đổi thể chế làm thay đổi hiệu quả hoạt động của BV. Nghiên cứu của Fragkiadakis và cộng sự (2016) về Hy Lạp cho thấy, trong giai đoạn trước khủng hoảng kinh tế, hiệu quả hoạt động của các BV công ở Hy Lạp bị suy giảm, đặc biệt về mặt kinh tế, dù có cơ chế tự chủ tài chính.

Lulin Zhou và cộng sự (2017) nghiên cứu về các trung tâm y tế cộng đồng và cho thấy hiệu quả tổng thể của các trung tâm này giảm đi sau khi áp dụng cơ chế tự chủ tài chính. Jiang và cộng sự (2017) và De Geyndt (2017) đánh giá hiệu quả của BV trước và sau cải cách y tế và cùng cho thấy rằng hiệu quả trung bình tương đối thấp và giảm nhẹ từ trước đến sau cải cách và rằng cải cách y tế không cải thiện hiệu quả của các BV. Cuối cùng, các nghiên cứu của Pross và cộng sự (2018) và Pirani và cộng sự (2018) đều cho thấy rằng, ngay cả khi vận hành cơ chế tự chủ tài chính, hiệu quả của các BV nói chung vẫn còn thấp, trong đó hiệu quả kỹ thuật và hiệu quả quản lý thấp hơn hiệu quả quy mô.

Bài học về nâng cao hiệu quả hoạt động BV trong thực hiện tự chủ

Từ những thành công trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động BV của các mô hình tự chủ đã được chỉ ra bởi các nghiên cứu của Sharma và cộng sự (2001), Loraine Hawkins và cộng sự (2009), Fu và cộng sự (2017)… như đã phân tích ở trên, có thể tóm lại 3 điển hình sau đây về thực hiện tự chủ BV:

Thứ nhất, thành công của bang Rajasthan ở Ấn Độ trong thực hiện tự chủ là chú trọng đẩy mạnh tự chủ thông qua việc nới lỏng các quy định của chính phủ về huy động nguồn thu và sử dụng các khoản thu của BV, các nhà quản lý chủ động trong việc thực hiện các kế hoạch tài chính, sử dụng doanh thu để cải thiện hiệu quả hoạt động của BV.

Thứ hai, mô hình BV Ban Phaeo của Thái Lan được tìm thấy được thiết kế tốt, rõ ràng và nhất quán, thực hiện tăng nguồn thu từ việc thu hút bệnh nhân BHYT đồng thời thu phí cao đối với phòng bệnh hạng sang; BV được quyền quy định mức lương cao để khuyến khích nhân viên trong công việc mặt khác Hội đồng điều hành BV đã hoạt động khá hiệu quả.

Thứ ba, “mô hình Sanming” ở Trung Quốc đạt được thành công trong việc cải thiện hiệu quả của các BV công thông qua thực hiện các thay đổi về cơ cấu quản trị BV, hệ thống thanh toán viện phí cũng như thay đổi phương thức chi trả cho nhân viên BV theo hiệu quả công việc đảm nhiệm.

Từ các điển hình này, có thể rút ra từ những mô hình thực hiện thành công tự chủ BV công, đó là:

+ Trao nhiều quyền cho các BV tự chủ, nới lỏng các quy định của Chính phủ về huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực BV, đặc biệt là nguồn lực tài chính. 

+ Về quản lý BV, các BV tự chủ cần cơ cấu lại hệ thống quản trị BV, xóa bỏ bộ máy quản lý quan liêu truyền thống, thay vào đó là mô hình quản lý hiện đại, tiếp cận hơn với cách quản lý của “DN BV”.

+ Nhân lực, các BV tự chủ có thể tuyển và sử dụng, sa thải lao động trong BV tương tự như hình thức của các DN (có chú ý và ưu tiên đặc thù chuyên môn ngành y tế), tạo cạnh tranh trong hoạt động chuyên môn của NLĐ trong BV.

+ Thúc đẩy các nguồn thu của BV bằng cách đa dạng hóa các loại hình dịch vụ trong BV với những mức giá khác nhau và những dịch vụ kèm theo phù hợp với mức giá gia tăng đó (dịch vụ phòng, giường yêu cầu, dịch vụ kỹ thuật cao…) để đáp ứng toàn bộ nhu cầu KCB của người dân, đặc biệt là những người dân có điều kiện chi trả dịch vụ đắt tiền. Tuy nhiên, cần phải quy định mức dịch vụ trung bình cho người bệnh thuộc đối tượng BHYT và nhóm người có thu nhập thấp trong xã hội để đảm bảo công bằng và trách nhiệm xã hội của các BV công lập.

+ Bên cạnh đó, cần thực hiện đồng thời một số biện pháp trong thực hiện tự chủ BV như cải tiến phương thức thanh toán, thúc đẩy các hình thức xã hội hóa hoạt động y tế trong các BV tự chủ, nâng cao hiệu quả các hoạt động phụ trợ như nhà thuốc, căng tin và các dịch vụ công cộng khác.
Như vậy, tổng hợp các công trình nghiên cứu quốc tế và Việt Nam cho thấy, tùy thuộc vào điều kiện, hoàn cảnh và các thước đo thực hiện tự chủ tài chính mà tác động của nó tới hiệu quả hoạt động của các BV còn nhiều quan điểm trái chiều và chưa rõ ràng.

Một số nghiên cứu tìm ra bằng chứng tự chủ tài chính cải thiện hiệu quả hoạt động của BV (Sharma và cộng sự, 2001; Hawkins và cộng sự, 2009; Dong, 2015; Fu và cộng sự, 2017), trong khi một số khác lại không tìm thấy bằng chứng về tác động của tự chủ tài chính đối với hiệu quả hoạt động của BV (Verzulli và cộng sự, 2018; Ravaghil và cộng sự, 2018; Kawaguchi và cộng sự, 2014) và thậm chí một số công trình nghiên cứu còn chỉ ra rằng tự chủ tài chính không nâng cao hiệu quả hoạt động của BV (Govindaraj và cộng sự, 1996; Stefano Villa và cộng sự, 2013; Fragkiadakis và cộng sự, 2016; Lulin Zhou và cộng sự, 2017; Jiang và cộng sự, 2017; De Geyndt, 2017; Pross và cộng sự, 2018; Pirani và cộng sự, 2018).

Từ những thành công trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động BV của các mô hình tự chủ, có thể rút ra được một số bài học trong thực hiện tự chủ BV là: Cần đẩy mạnh giao quyền tự chủ trong huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực BV; cải cách hệ thống quản trị BV; thay đổi phương thức tuyển dụng, sa thải và chế độ đãi ngộ đối với nhân viên BV và thúc đẩy các nguồn thu trong BV tự chủ…

NCS.Lê Nguyệt Hà và PGS-TS.Giang Thanh Long



PortalCatRight

Ngành BHXH Việt Nam: Nhận diện khó khăn, thách thức, kiên định với mục tiêu kế hoạch năm 2023

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái: Bảo đảm và nâng cao quyền lợi BHXH, kiên quyết xử lý chậm đóng, trốn đóng BHXH

Hoàn thiện chính sách BHXH, đảm bảo quyền lợi người tham gia và hướng tới BHXH toàn dân

BHXH Việt Nam giao ban tháng 6/2023: Kiên định với mục tiêu năm 2023

Quốc hội thảo luận tại Hội trường về tình hình kinh tế-xã hội

Đoàn Thanh niên Cơ quan BHXH Việt Nam: Phát huy vai trò xung kích của tuổi trẻ

Việt Nam- Lào: Đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực an sinh xã hội

Ngành BHXH Việt Nam: Nắm chắc, bám sát thực tiễn để có phản ứng kịp thời

Đối thoại chính sách BHXH, BHYT cho CNLĐ trong các KCN

Việc thành lập cơ quan thanh tra ở BHXH Việt Nam là cần thiết

Khảo sát, đánh giá về tình hình triển khai 2 nhóm TTHC liên thông điện tử

Vận dụng kinh nghiệm quốc tế mở rộng diện bao phủ BHXH tự nguyện

Tỉnh Quảng Ninh thu hút lao động tự do tham gia BHXH nhờ chính sách hỗ trợ

Linh hoạt các giải pháp phát triển BHXH, BHYT

Chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng “Nền tảng số, dữ liệu số để thúc đẩy DVC trên môi trường số"

Sơn La giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT năm 2023

Hội Báo toàn quốc 2023: Đoàn kết- Chuyên nghiệp- Văn hóa- Sáng tạo

“Đi trước, đón đầu” trong thực hiện nhiệm vụ

Bộ Y tế và BHXH Việt Nam: Mục tiêu chung là đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHYT

Triển khai đồng bộ các giải pháp, thực hiện tốt công tác thu và phát triển người tham gia BHXH, BHYT

Hướng dẫn đăng ký tham gia BHXH tự nguyện trực tuyến trên Cổng DVC Quốc gia

Hướng dẫn đăng ký tham gia BHXH tự nguyện trực tuyến trên Cổng DVC BHXH Việt Nam

Khẩn trương, nghiêm túc triển khai toàn diện các mặt công tác

Quy chế phối hợp giữa BHXH Việt Nam và Trung ương Đoàn góp phần đẩy nhanh mục tiêu BHXH, BHYT toàn dân

Ngành BHXH Việt Nam: Tiếp tục lan toả thông điệp nhân văn

Ngành BHXH Việt Nam triển khai nhiệm vụ năm 2023: Sẵn sàng "vượt sóng"

BHXH Việt Nam nỗ lực- đoàn kết- sáng tạo hoàn thành tốt chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2022

Những nỗ lực được ghi nhận

Tiếp tục lan tỏa chương trình “Tặng sổ BHXH, thẻ BHYT cho người có hoàn cảnh khó khăn”

Mở rộng diện bao phủ BHXH, BHYT, bảo đảm vững an sinh xã hội

PortalCatRight

Điều diệu kỳ từ tấm thẻ BHYT

Có lương hưu, cuộc sống an nhiên

Lắng nghe ý kiến, việc gì tốt cho người dân thì phải làm

“Bộ tứ” ở Đồng Tháp: Mô hình hay cần nhân rộng

Vẫn nan giải tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH

Vẫn nan giải tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH

Vẫn nan giải tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH

Giải pháp chuyển đổi số trong hoạt động giám định BHYT

Những sáng kiến đem BHXH, BHYT đến cho phụ nữ nghèo

Nỗi lo người cao tuổi “2 không”

Vai trò và thực trạng của chế độ trợ cấp thai sản ở Việt Nam

Những điểm mới trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi)

Càng rõ ý nghĩa, càng yêu nghề…

Thực hiện chính sách BHXH, BHYT: Thay đổi từ nhận thức

Duyên nghề

Chuyện ở Cần Giờ

“Tăng lượng, đổi chất” tổ chức dịch vụ thu

Niềm vui của người “ngoại đạo”

Phát triển thị trường lao động: Cần linh hoạt và bền vững

Chuyện “đảng viên đi trước”

“Đoàn kết là điểm mẹ...”

Khi BHXH, BHYT được nghệ thuật hóa

"Trái ngọt" đầu mùa

Sắc xuân ở Linh Thông

Tủa Chùa- một tình yêu

BHXH TP. Hà Nội: Tự tin bước vào năm mới

Thêm những điểm tựa

Đến với dân, dân thương, dân quý

Xuân ở Tràng An

“Xây” thành công từ những “viên gạch nhỏ”

PortalCatRight

Mức đóng BHYT hộ gia đình từ ngày 1/7/2023

Ngành BHXH Việt Nam- Kết quả nổi bật trong triển khai Đề án 06 của Chính phủ

BHYT hộ gia đình- Những điều cần biết

Quyền lợi BHXH của người dân luôn được đảm bảo

Hướng dẫn thay thế thẻ BHYT giấy trong KCB

Chính sách BHYT phát huy giá trị thiết thực

Nỗ lực thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT

Đẩy mạnh cải cách TTHC, chuyển đổi số Ngành BHXH Việt Nam

Thi đua đăng ký, cài đặt và sử dụng ứng dụng VssID năm 2023

Hướng dẫn đóng, nộp BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình

Vai trò quan trọng của quỹ BH TNLĐ-BNN

Giá trị của lương hưu BHXH với người cao tuổi

Vai trò quan trọng của CSDL quốc gia về bảo hiểm

Tăng các mức hưởng BHXH, BHYT từ ngày 1/7/2023

Lợi ích thiết thực khi tham gia BHXH tự nguyện

Thúc đẩy các DVC trực tuyến lĩnh vực BHXH, BHYT

Đồng hành cùng BHXH vì một cuộc sống chất lượng hơn

Chủ động kiểm soát chi phí KCB BHYT

Hiệu quả thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT

NLĐ thiệt thòi khi nhận BHXH một lần

Hướng dẫn cấp lại thẻ BHYT qua ứng dụng VssID-BHXH số

Nâng cao hiệu quả truyền thông BHXH, BHYT

Kết quả chủ yếu thực hiện BHXH, BHYT quý I/2023

BHXH Việt Nam: 28 năm xây dựng và phát triển

BH thất nghiệp: "Bệ đỡ" của người lao động

Dấu ấn công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT

Tết ấm an sinh

Ngành BHXH Việt Nam triển khai Đề án 06: Kết quả nổi bật

190 DN đạt thành tích xuất sắc trong thực hiện BHXH, BHYT được tôn vinh

Tìm hiểu sơ đồ phát triển “hệ sinh thái số” ngành BHXH Việt Nam

PortalAdv
PortalCatRight
PortalTopRead

Đọc nhiều

Điều diệu kỳ từ tấm thẻ BHYT

BHXH Việt Nam tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn Ngành triển khai 2 nhóm TTHC liên thông

HĐQL BHXH giám sát việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại Đồng Nai

Nhiều người lao động đang có mức lương hưu trên 50 triệu đồng/tháng

Mua bán GCN nghỉ việc hưởng BHXH- Cần xử lý triệt để

Mua bán GCN nghỉ việc hưởng BHXH- Cần xử lý triệt để

Bình Dương: Người tham gia BHXH đạt tỷ lệ cao trong lực lượng lao động

Mua bán GCN nghỉ việc hưởng BHXH- Cần xử lý triệt để

Đằng sau hành trình 30 năm của Tập đoàn Geleximco

BHXH TP.Hải Phòng ra quân hưởng ứng Ngày BHYT Việt Nam 1/7

Bản tin Podcast tổng hợp tuần 4 tháng 6/2023 (19/6/2023-3/6/2023)

Huyện Triệu Phong (Quảng Trị): Các Gian hàng an sinh xã hội thu hút nhiều người dân tham gia

Bế mạc Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV

Cần sửa đổi toàn diện Luật BHYT để tháo gỡ vướng mắc

Ngành BHXH Việt Nam sẽ kiên định, quyết tâm hoàn thành mục tiêu đề ra

Điều tra, khởi tố các hành vi trốn đóng BHXH, BH thất nghiệp

Tiếp tục nghiên cứu các giải pháp đầu tư quỹ BHXH an toàn, bền vững và hiệu quả

Hơn 97% cơ sở KCB BHYT đã hỗ trợ người dân KCB BHYT bằng CCCD gắn chip

Quận Hai Bà Trưng (Hà Nội): Chú trọng xây dựng các mô hình, giải pháp thực hiện chỉ tiêu BHXH, BHYT

Linh hoạt, sáng tạo tuyên truyền về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị

PortalAdv
PortalAdv
PortalAdv
PortalFooter
Phần mềm CMS liên hệ 0903234444