Ngày 10/8, Đoàn khảo sát của Ủy ban Xã hội của Quốc hội do ông Nguyễn Hoàng Mai- Phó Chủ nhiệm Ủy ban dẫn đầu đã khảo sát việc thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT và công tác phòng chống dịch COVID-19 tại UBND TP.Phúc Yên, Sở Y tế và Sở LĐ-TB&XH tỉnh Vĩnh Phúc. Tham gia Đoàn khảo sát có Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu; đại diện Bộ LĐ-TB&XH và một số vụ, ban nghiệp vụ thuộc BHXH Việt Nam.

Diện bao phủ BHXH, BHYT ngày càng tăng

Báo cáo với Đoàn khảo sát, đại diện UBND TP.Phúc Yên (Vĩnh Phúc) cho biết, trong giai đoạn 2016-2021, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn luôn tăng. Cụ thể: Năm 2016 có 8.071 người tham gia; năm 2017 có 9.455 người và năm 2021 có 15.977 người tham gia. Về BHXH tự nguyện cũng tăng qua các năm, trong đó trên 50% số người tham gia từ 30-45 tuổi. “Sở dĩ số người tham gia BHXH tự nguyện chủ yếu ở độ tuổi 30-45, là do độ tuổi này NLĐ có công việc ổn định, có khả năng tích luỹ tài chính để tham gia và thấy việc tham gia BHXH tự nguyện là cần thiết đối với bản thân”- báo cáo của UBND TP.Phúc Yên nêu rõ.

Báo cáo của UBND TP.Phúc Yên cũng dẫn số NLĐ thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc nhưng chưa tham gia, đồng thời chỉ rõ nguyên nhân là do các cơ quan quản lý nhà nước chưa có cơ chế quản lý hiệu quả việc sử dụng NLĐ tại DN; DN thường kê khai thuế nhiều hơn so với thực tế với mục đích giảm thuế thu nhập DN; còn khi kê khai với cơ quan BHXH thì ít hơn số thực tế với mục đích trốn đóng BHXH, BHYT. Bên cạnh đó, một số chủ DN ký hợp đồng ngắn hạn, mùa vụ, giảm HĐLĐ và chuyển sang trả lương công nhật, thường xuyên luân chuyển NLĐ giữa các nhà máy để trốn đóng BHXH, BHYT, gây khó khăn cho công tác thanh tra, kiểm tra…

Bên cạnh đánh giá cao kết quả đạt được của địa phương, song ông Nguyễn Duy Cường- Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) cũng bày tỏ quan ngại về số NLĐ chưa được tham gia BHXH vẫn còn cao. Đồng thời, ông Cường đề nghị UBND TP.Phúc Yên cũng như BHXH Thành phố cho biết những giải pháp đã thực hiện để buộc các chủ DN tuân thủ pháp luật BHXH cho NLĐ…

Ông Nguyễn Duy Phương- Phó Giám đốc BHXH tỉnh Vĩnh Phúc giải trình tại buổi làm việc

Giải trình về việc mở rộng diện bao phủ BHXH, BHYT cũng như tỷ lệ nợ BHXH trên địa bàn, ông Nguyễn Duy Phương- Phó Giám đốc BHXH tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, hiện tỉnh Vĩnh Phúc có 38% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH (trong đó có 2,2% tham gia BHXH tự nguyện) và 93% dân số tham gia BHYT.

“Trong 2 năm qua, BHXH và Thuế có quy chế phối hợp. Tuy nhiên, quá trình xác minh có nhiều vấn đề, bởi DN khai báo với cơ quan Thuế như vậy, nhưng thực tế không đúng. Cán bộ BHXH đến địa chỉ đó nhưng không tìm thấy đơn vị. Do đó, số DN, số NLĐ thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc như trên chưa tham gia thực chất là căn cứ trên dữ liệu cơ quan Thuế chuyển về BHXH TP.Phúc Yên”- ông Phương phân tích.

Bên cạnh đó, số nợ BHXH, BHYT trên địa bàn Vĩnh Phúc khoảng 109 tỷ đồng- là tỷ lệ thấp và nợ BHXH của Phúc Yên cũng chỉ chiếm 1,8% so với số phải thu. Trong số nợ của toàn tỉnh, có những đơn vị nợ từ rất lâu vẫn chưa giải quyết được, do đơn vị chuyển đổi từ cơ quan nhà nước sang cổ phần hoặc chủ DN bỏ trốn, phá sản...

Cần sự vào cuộc của các cấp, các ngành

Về thực hiện chính sách BHYT, năm 2019, tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn Phúc Yên đạt 90% dân số; năm 2020 đạt 91,6% dân số và đến nay đạt trên 93% dân số. Bên cạnh tăng tỷ lệ người dân tham gia BHYT, việc thông tuyến KCB đã tạo thuận lợi hơn cho người dân trong việc tiếp cận dịch vụ y tế và cũng là động lực để các BV nâng cao chất lượng KCB; quyền lợi người bệnh được mở rộng, thuận lợi hơn khi đi KCB BHYT.

Thành viên Đoàn khảo sát nêu câu hỏi với các cơ quan chức năng của tỉnh Vĩnh Phúc

Chính vì vậy, các cơ quan cần đưa việc thu, nộp BHXH, BHYT là một trong những tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ hằng năm và bình xét thi đua khen thưởng, công nhận danh hiệu thi đua của đơn vị. Các ngành chức năng khi cấp đăng ký kinh doanh đối với DN ngoài nhà nước phải có nội dung tham gia BHXH, BHYT; yêu cầu chủ DN thực hiện nghiêm túc các quy định về HĐLĐ và đăng ký tham gia BHXH, BHYT cho NLĐ đầy đủ, kịp thời, đúng quy định.

Tại buổi làm việc, các thành viên Ủy ban Xã hội và đại diện các bộ, ngành đã trao đổi, làm rõ nhiều vấn đề liên quan đến việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT như: Xử lý tình trạng lạm dụng quỹ BHYT trên địa bàn; cơ quan BHXH đã tạm ứng đầy đủ, kịp thời kinh phí mua thuốc, thiết bị y tế; tình trạng NLĐ rút BHXH một lần; việc thực hiện Nghị quyết số 30 về hỗ trợ công tác phòng chống dịch COVID-19...

Ông Phan Tiến Dũng- Chủ tịch UBND TP.Phúc Yên trao đổi, làm rõ thêm vấn đề

Trao đổi, làm rõ hơn một số vấn đề, ông Phan Tiến Dũng- Chủ tịch UBND TP.Phúc Yên cho biết, Phúc Yên là thành phố đang phát triển với cơ cấu công nghiệp dịch vụ. Trong bối cảnh dịch bệnh, thành phố đã có nhiều sáng tạo, gắn liền với sản xuất và phát triển kinh tế. Đáng chú ý, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, các đơn vị không để xảy ra vi phạm, sai sót nào. “Song báo cáo chưa thể hiện đúng nội dung cũng như chưa đáp ứng yêu cầu. Đặc biệt, công tác thực hiện chính sách BHXH, BHYT được UBND, HĐND Thành phố cũng như các ban, ngành quan tâm nhằm đảm bảo an sinh cho người dân.

Sau khi nghe các ý kiến phát biểu, giải trình, ông Nguyễn Hoàng Mai- Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội đánh giá cao hoạt động của Phúc Yên trong phòng chống dịch cũng như thực hiện Nghị quyết 30 của Quốc hội. Việc bảo đảm chính sách cho những người tham gia chống dịch được địa phương thực hiện đủ với tất cả các nhóm tham gia chống dịch. “Luật BHXH, BHYT, Ủy ban sẽ giám sát hằng năm, đề nghị các đồng chí qua thực tế nếu có vướng mắc thì đề xuất để Ủy ban có cơ sở đề nghị sửa Luật BHXH, Luật BHYT”- ông Mai khẳng định.

Vũ Thu